Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa jako przedstawiciel firm wykonawczych i utrzymaniowych pragnie podziękować za możliwość zapoznania się z projektem Polityki Zakupowej Państwa na lata 2026–2029. Z satysfakcją odnotowujemy, że dokument kontynuuje dotychczasowe kierunki działań, kładąc nacisk na budowanie konkurencyjności i potencjału polskiej gospodarki oraz wzmacnianie innowacyjności, zrównoważonego rozwoju i potencjału sektora MŚP.

Szczególnie wysoko oceniamy podkreślenie, że to sposób formułowania warunków zamówienia, a nie przepisy ustawy, często stanowi dla MŚP - stanowiących przeważającą część członków naszej Izby - największą barierę. Doceniamy również szeroki katalog instrumentów wspierających mniejsze podmioty, w tym: obowiązek badania rynku, analizy potrzeb i wstępnych konsultacji rynkowych, a także wprowadzenie praktycznego Testu MŚP, który pozwala systematycznie oceniać proporcjonalność warunków udziału. Za szczególnie istotne uznajemy także rekomendacje dotyczące krótkich terminów płatności, płatności częściowych i zaliczek przy kontraktach długoterminowych oraz zapewnienie waloryzacji opartej na faktycznych zmianach kosztów.

Pozytywnie oceniamy działania edukacyjne skierowane do przedsiębiorców, w tym kontynuację bezpłatnych szkoleń dla MŚP oraz zapowiadaną kampanię promującą ich udział w systemie zamówień publicznych. W naszej ocenie warto również rozważyć rozszerzenie działań edukacyjnych o obszar etyki i przeciwdziałania korupcji. Szkolenia kierowane zarówno do urzędników uczestniczących w procesie zakupowym, jak i kampanie promujące właściwe standardy postępowania wśród wykonawców mogłyby istotnie wzmacniać zaufanie i transparentność rynku zamówień publicznych.

Z uznaniem przyjmujemy również zapowiedź stosowania prostego i przyjaznego języka w komunikacji oraz rozwój narzędzi IT, w tym bazy przedsiębiorców na Platformie pzp.gov.pl, która może realnie usprawnić rozpoznanie potencjału lokalnego rynku.

W obszarze zrównoważonego rozwoju szczególne znaczenie ma dla nas promowanie aspektów społecznych oraz działań wspierających włączenie zawodowe, a także rozwój zielonych zamówień publicznych, obejmujących m.in. wykorzystanie rachunku kosztów cyklu życia, wymagania dotyczące efektywności energetycznej, niskiego śladu węglowego oraz Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Pozytywnie oceniamy również rolę programu GreenEvo jako źródła wiedzy technicznej przy opracowywaniu kryteriów oceny ofert.

Z uznaniem odnosimy się również do działań ukierunkowanych na rozwój innowacyjnych zamówień publicznych. Rekomendacje dotyczące badania rynku, wyboru trybów sprzyjających innowacjom oraz kontynuacji współpracy z NCBR wpisują się w potrzeby nowoczesnej gospodarki. Istotne jest także wskazanie na konieczność systemowego uwzględniania technologii Przemysłu 4.0 na etapie planowania zamówień oraz dalszy rozwój narzędzi opartych na sztucznej inteligencji, które mają ograniczać zjawisko powielania dokumentacji i wspierać zamawiających w tworzeniu kryteriów zrównoważonych i proinnowacyjnych. Za wartościowe uważamy również zachętę do wykorzystywania zamówień przedkomercyjnych (PCP) jako narzędzia pobudzającego rynek innowacji.

Jednocześnie z uznaniem przyjmujemy fakt, że Polityka dostrzega realne problemy, z jakimi zmagają się wykonawcy - w szczególności MŚP - na rynku zamówień publicznych. Od lat wskazujemy, że mimo dobrych założeń, w praktyce funkcjonują liczne bariery ograniczające ich udział w postępowaniach. Należą do nich m.in. skomplikowane procedury, wysoki poziom formalizmu oraz niska czytelność dokumentów, co szczególnie dotyka przedsiębiorstwa nieposiadające rozbudowanych działów prawnych lub przetargowych. Wykonawcy mierzą się również z nadmiernie restrykcyjnymi wymaganiami finansowymi, asymetrią pozycji kontraktowej, przerzucaniem ryzyka i częstym brakiem proporcjonalności warunków udziału, które uniemożliwiają start mniejszym podmiotom. Dodatkowymi wyzwaniami są łączenie zamówień w duże pakiety, ograniczona konkurencyjność, niewystarczające przygotowanie postępowań po stronie zamawiających oraz rzadkie stosowanie kryteriów pozacenowych, co obniża atrakcyjność udziału w rynku publicznym.

W związku z tym z nadzieją patrzymy na rozwiązania proponowane w nowej Polityce - w szczególności Test MŚP, uproszczenia w komunikacji, działania edukacyjne i rozwój narzędzi informatycznych - które mogą realnie przyczynić się do eliminacji wskazanych barier. Liczymy, że konsekwentna realizacja tych działań pozwoli stworzyć bardziej dostępny, przewidywalny i przyjazny rynek zamówień publicznych, w którym małe i średnie przedsiębiorstwa będą mogły skuteczniej konkurować i rozwijać swój potencjał.

Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa deklaruje gotowość do aktywnego udziału w działaniach służących wdrażaniu Polityki Zakupowej Państwa, w tym w spotkaniach, konsultacjach, konferencjach i innych inicjatywach wspierających jej promocję i praktyczną realizację.